-
บทบาทขององค์กร
ปกครองส่วนท้องถิ่น -
การพัฒนาเกณฑ์ชี้วัด
เมืองสิ่งแวดล้อมยั่งยืน -
ตัวชี้วัดเมือง
สิ่งแวดล้อมยั่งยืน -
แนวทางการพัฒนาเพื่อยกระดับ
องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น
ปัจุจบันการขยายตัวของประชากรเมืองมีจำนวนเพิ่มมากขึ้นอย่างต่อเนื่อง โดยคาดการณ์ว่าใน พ.ศ. ๒๕๗๙ จะมีประชากรในเขตเมืองเพิ่มมากข้ึน กว่าร้อยละ ๖๐ ทำ ใหเ้กิดการขยายตัวของชุมชน เมือง อย่างรวดเร็วและต่อเนื่องส่งผลต่อความต้องการ ด้านที่อยู่อาศัย แหล่งทำงาน การบริโภคสินค้า และ กิจกรรมต่าง ๆ ที่เพิ่มมากขึ้น ทำใหเ้กิดปัญหาการใช้ประโยชน์จากทรัพยากรธรรมชาติและ สิ่งแวดล้อม เสื่อมโทรมเพิ่มสูงขึ้น จากการขยายตัวทางเศรษฐกิจ และการเพิ่มขึ้นของชุมชนเมือง
จึงเป็นภารกิจเร่งด่วนของหน่วยงานที่รับผิดชอบหลักและภาคีเครือข่ายที่จะต้องสร้างการมีส่วน ร่วมในการวางกฎกติกา ระเบียบ หรือเกณฑ์ที่มีความเกี่ยวข้องกับกำรพัฒนาเมืองยั่งยืนให้เป็น มาตรฐานกลางเพื่อใช้ในการป้องกันและรักษำระบบสิ่งแวดล้อมของเมืองไม่ให้ถูกทำลายจาก ความ เจริญทางภาคเศรษฐกิจและภาคอุตสาหกรรม จากผลกระทบด้านลบที่มีต่อคุณภาพสิ่งแวดล้อมและ ทรัพยากรธรรมชาติจากการพัฒนาเศรษฐกิจ จึงเกิดแนวคิดเรื่องการพัฒนาที่ยั่งยืน ซึ่งริเริ่มขึ้นจาก การประชุมสหประชาชาติเรื่องสิ่งแวดล้อมของมนุษย์ เมื่อ พ.ศ. ๒๕๑๕ และต่อมา พ.ศ. ๒๕๕๕ ในการ ประชุมสหประชาชาติว่าด้วยการพัฒนาที่ยั่งยืน (United Nations Conference on Sustainable Development) หรือ เรียกกันว่า Rio+20 ซึ่งได้ยืนยันคำม่ันที่จะให้มีการพัฒนาที่ยั่งยืนและส่งเสริมให้ มีอนาคตที่ยั่งยืน ทั้งด้านเศรษฐกิจ สังคม และสิ่งแวดล้อมของโลกอย่างมีดุลยภาพ โดยบูรณาการ ปัจจัยทำงด้าน เศรษฐกิจ สังคม และสิ่งแวดล้อมเข้าด้วยกัน กล่าวคือ การขยายตัวทางเศรษฐกิจที่ดี ต้องมีการคำนึง ถึงขีดจำกัดของทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม ที่จำเป็นต้องสงวนรักษาไว้เพื่อ ให้สามารถใช้ประโยชน์ได้อย่างยาวนานและต้องคำนึงถึงประสิทธิภาพและความคุ้มค่าของการนำ ทรัพยากร ทุกชนิดไปใช้ประโยชน์อย่างยั่งยืน
สำหรับยุทธศาสตร์ชาติ พ.ศ.๒๕๖๑-๒๕๘๐ ซึ่งกำหนดขึ้นเพื่อให้ประเทศไทยมีเป้าหมายและทิศทางในการพัฒนาในระยะยาวเพื่อบรรลุวิสัยทัศน์ “ประเทศไทยมีความมั่นคง มั่งคั่ง ยั่งยืน เป็นประเทศ พัฒนาแล้ว ด้วยการพัฒนาตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง” ประกอบด้วย ๖ ยุทธศาสตร์ โดยมีกรอบแนวทางที่เกี่ยวข้องกับการพัฒนาเมือง ประกอบด้วย
-
การสร้างความสามารถ
ในการแข่งขันให้ความสำคัญกับการพัฒนาภาคการผลิต และ บริการ พัฒนาสังคมผู้ประกอบการเพื่อสร้างผู้ ประกอบการทางธุรกิจการพัฒนาปัจจัยสนับสนุน และการพัฒนาโครงสร้างพื้นฐาน เพื่อเพิ่มขีดความ สามารถทางการแข่งขัน
-
การพัฒนาและเสริมสร้าง
ศักยภาพคนเน้นการปรับเปลี่ยนค่านิยมและวัฒนธรรม เพื่อ สร้างคนไทยที่มีคุณภาพ คุณธรรม จริยธรรม การพัฒนาศักยภาพคน ตลอดช่วงชีวิต การ ปฏิรูปการเรียนรู้ การเสริมสร้างให้คนไทยมี สุขภาวะที่ดี และการสร้างความอยู่ดีมีสุขของ ครอบครัวไทย
-
การสร้างโอกาสความเสมอ
ภาคและเท่าเทียมกันทางสังคมเน้นการสร้างความมั่นคงทางเศรษฐกิจและสังคม ความมั่นคงในชีวิตและทรัพย์สิน การสร้าง โอกาสการเข้าถึงบริการอย่างทั่วถึง การเสริม สร้างพลังทางสังคม และการสร้างความสมาน ฉันท์ในสังคม
-
การสร้างการเติบโตบนคุณ
ภาพชีวิตทเี่ป็นมิตรกับ
สิ่งแวดล้อมเน้นจัดระบบอนุรักษ์ ฟื้นฟู และป้องกันการทำลาย ทรัพยากรธรรมชาติ บริหารจัดการน้ำอย่าง บูรณาการ พัฒนาและใช้พลังงานที่เป็นมิตรกับ สิ่งแวดล้อม ลดปัญหาภาวะโลกร้อนและพร้อม ปรับตัวรับมือกับกำรเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ
-
การปรับสมดลุและพัฒนา
ระบบการบริหารจัดการ
ภาครัฐให้ความสำคัญกับการวางระบบการบริหารราช การแบบบรูณาการ ยกระดับงานบริการประชาชน และการอำนวยความสะดวก การพัฒนาระบบ บริหารจัดการกำลังคน และพัฒนาบุคลากรภาค รัฐ ในการปฏิบัติราชการและมีความเป็นมืออาชีพ การต่อต้านการทุจริตและประพฤติมิชอบ
สำหรับยุทธศาสตร์ชาติ พ.ศ.๒๕๖๑-๒๕๘๐ ซึ่งกำหนดขึ้นเพื่อให้ประเทศไทยมีเป้าหมายและทิศทางในการพัฒนาในระยะยาวเพื่อบรรลุวิสัยทัศน์ “ประเทศไทยมีความมั่นคง มั่งคั่ง ยั่งยืน เป็นประเทศ พัฒนาแล้ว ด้วยการพัฒนาตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง” ประกอบด้วย ๖ ยุทธศาสตร์ โดยมีกรอบแนวทางที่เกี่ยวข้องกับการพัฒนาเมือง ประกอบด้วย
จัดให้มีการบำรุงทางบกและทางน้ำ
ให้มีอุปกรณ์ในการดับเพลิง
จัดให้มีน้ำสะอาดหรือการประปา
ให้มีโรงฆ่าสัตว์
ให้มีตลาด ท่าเทียบเรือ และท่าข้ามเรือ
ให้มีสุสานและฌาปนสถาน
บำรุงและส่งเสริมการทำมาหากินของบ้านเมือง
ให้มีและบำรุงการไฟฟ้าหรือแสงสว่าง
ให้มีและบำรุงทางระบายน้ำ
ให้มีและบำรุงส้วมสาธารณะ
การรักษาความสงบเรียบร้อยของประชาชน
ป้องกันและระงับโรคติดต่อ
ให้ราษฎรได้รับการศึกษา
ส่งเสริมการพัฒนาเด็ก สตรี เยาวชน ผู้สูงอายุ และผู้พิการ
บำรุงศิลปะ จารีตประเพณี ภูมิปัญญา ท้องถิ่นและวัฒนธรรมอันดีของท้องถิ่น
ให้มีและบำรุงสถานที่พิทักษ์รักษาคนไข้
ให้มีและบำรุงสถานที่สพหรับการกีฬา และพลศึกษา
รักษาความสะอาดของถนน หรือทางเดินและที่สาธารณะ
ให้มีและบำรุงสวนสาธารณะ สวนสัตว์และสถานที่พันผ่อนหย่อนใจ
ปรับปรุงแหล่งเสื่อมโทรมและรักษาความสะอาดเรียบร้อยของท้องถิ่น
การกำจัดมูลฝอย สิ่งปฏิกูล และน้ำเสีย
การจัดการ การบำรุงรักษา และการใช้ประโยชน์จากป่าไม้ ที่ดิน ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม
การพัฒนาเมืองจำเป็นต้องจัดเตรียมทั้งโครงสร้างพื้นฐานเพื่อรองรับการเติบโตของประชากรการใช้ทรัพยากร และการจัดการมลพิษโดยคำนึงถึงองค์ประกอบทางกายภาพ เศรษฐกิจ สังคมที่แตก ต่างกัน รวมถึงการสร้างกลไกในการประสานการพัฒนาเมืองเพื่อรับมือกับสถานการณ์ที่จะเกิดขึ้นในอนาคตในรูปแบบต่าง ๆ เพื่อพัฒนาให้เกิดความยั่งยืน
เห็นได้ว่า แนวคิดการพัฒนาทั้งเมืองนิเวศ เมืองอัจฉริยะ เมืองคาร์บอนต่ำ และเมืองน่าอยู่ต่างให้ความสำคัญกับการพัฒนาเมืองทั้งในด้านเศรษฐกิจ สังคม และสิ่งแวดล้อมควบคู่กันไป โดยเฉพาะ เมืองน่าอยู่มีจุดมุ่งหมาย คือ การพัฒนาคุณภาพชีวิตของคนในเมืองให้ดีขึ้น คำนึงถึงหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง เป็นธงนำทางและในพื้นที่เขตพัฒนาอุตสาหกรรมเชิงนิเวศให้ความสำคัญกับการ พัฒนาอุตสาหกรรมที่คำนึงถึงสิ่งแวดล้อมมากขึ้น โดยเฉพาะด้านการลดปริมาณของเสีย การคัดแยกขยะและการน ำกลับมาใช้ใหม่ รวมถึงการลดปริมาณก๊าซเรือนกระจกจากการประกอบกิจการ อุตสาหกรรม ซึ่งจะเป็นการส่งเสริมให้เมืองต่าง ๆ นำหลักการและแนวคิดการพัฒนาเมืองข้างต้นไปปรับใช้รวมถึงการเสริมสร้างศักยภาพของเมืองและผู้ประกอบการให้มีประสิทธิภาพในการบริหาร จัดการอย่างยั่งยืน